KOŚCIÓŁ
PRZEWODNIK PO KOŚCIELE
Przedstawiamy Państwu nasz Przewodnik po Kościele w wersji pdf. Znajdziecie tu obszerną wiedzę na temat historii Kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku. Jest on również do nabycia w kancelarii parafialnej. Zachęcamy do przeczytania tej lektury.
Rejestry organowe (tzw. dyspozycja):
Manuał I: Bourdon 16’, Pryncypał 8’, Oktawa 4’, Salicet 4’, Flet otw. 8’, Silfl et 1’, Flet kryty 4’, Kwinta 2 i 2/3, Mixtura 2’.
Manuał II: Rurfl et 4’, Cymbel 1’, Gemshorn 8’, Blokfl et 8’, Gedekt 8’, Prestant 8’.
Klawiatura pedałowa: Fletbas 8’, Pr Bas 16’, Subbas 16’, Choralbas 4’, Okrawbas 8’.
Połączenia: Ped, MII, Ped, MI, MII_MI. O
Oprócz tego są włączniki do gry: Tremolo, Piano, Forte
i Tutti. Jedno miejsce jest zaklejone – być może była jeszcze możliwość grania Pleno.
DUSZPASTERZE - HISTORIA
Serdecznie witamy Was w zakładce Duszpasterze – historia. Z pewnością z zainteresowaniem zapoznacie się z informacją, jak nazywali się duszpasterze pracujący w naszym kościele, od najdawniejszych czasów. Materiały te otrzymaliśmy od Pani Edyty Pilskiej. Dziękujemy Jej za nie. Jesteśmy przekonani, że ubogacą one naszą wiedzę o historii Kościoła Św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku.
Wspominamy około 50 księży (wg listy – 48 księży, w tym 3 księży 2 razy), którzy wśród nas pracowali i tworzyli małe i wielkie dzieła dla dobra tolkmickiego kościoła i lokalnej społeczności. Niektórzy Salezjanie odeszli już do Pana, inni pracują w różnych parafach lub odpoczywają na emeryturze. Jeszcze inni, jako kolejna zmiana, pracują wśród nas. Niektóre twarze słabo już pamiętamy, inne bardzo mocno zapisały się w naszej pamięci i życiu.
Przy opracowaniu danych biograficznych do przekazywanego Wam dzisiaj Informatora korzystaliśmy z opracowania udostępnionego przez Panią Edytę Pilską
„Proboszczowie i wikariusze w Parafii św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku”.
Dużą pomocą była dla nas praca magisterska ks. Juliana Dzierżaka. Wykorzystaliśmy księgi parafialne oraz archiwa osobowe księży pracujących w naszej parafii. Pomocne były informacje Księży z Inspektorii Warszawskiej i innych Księży. Pani Jadwiga Pawluk pomogła nam zarówno w uporządkowaniu nazwisk niektórych brakujących księży jak i ich zdjęć.
PROBOSZCZOWIE I WIKARIUSZE W PARAFII ŚW. JAKUBA APOSTOŁA W TOLKMICKU
Źródłem poniższej listy proboszczów i wikariuszy pracujących w naszej parafii od jej powstania jest książka Ks. Prof, Andrzeja Kopiczki pt. „Katalog duchowieństwa katolickiego w diecezji warmińskiej”.
Spośród wymienionych tu proboszczów na szczególną uwagę zasługuje ksiądz Johann Schwahn, który w latach 1733 – 1773 był proboszczem parafii św. Jakuba Ap. w Tolkmicku. Wielkim wysiłkiem i kwestowaniem we wszystkich kościołach Warmii przyczynił się do szybkiej odbudowy kościoła po pożarze w 1767 roku. W roku 1738, z fundacji jego matki, zbudował kaplicę barokową cmentarną p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Listę proboszczów otwiera ks. Henricus – 1330. Po nim następują:
– Johannes – 1349
– Otto Opin Machwitz – (?)
– Mateusz Rosenberg – XV w
– Mokołaj Koler 1482
– Piotr Gothus (?)
– Jan Fryderyk Geinitz (?)
– Jan Koch (?)
– Maciej Ebert – 1521
– Joachim Simonis – 1532
– Fabian Schwartze – 1560
– Kasper Gunthar – 1564
– Jan Muritius – 1581
– Kleofas Rein – 1588
– Piotr Thiel – 1588
…….
Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku
Kościół jest najciekawszą budowlą sakralną w miasteczku. Został wzniesiony pod koniec XIV w. w miejsce wcześniejszego kościoła drewnianego . Uroczyste poświęcenie świątyni odbyło się 28 października 1376r. Dwukrotnie uległ pożarom /1550 i 1767r./ W 1783r. został odbudowany ze składek wiernych całej Warmii.
Świątynię przebudowano w 1900r. Otrzymała wtedy jednorodne wyposażenie neogotyckie. W 1901 r. została konsekrowana.
Obecnie ma kształt trzynawowej bazyliki. Do kościoła przylega wieża nakryta hełmem namiotowym. Bardzo interesujące są arkady wieńczące nawę poprzeczną oraz gotycki portal kościoła. Przed świątynią znajdują się dwie cenne rzeźby dłuta Krzysztofa Perwangera, przedstawiające Madonnę z 1745r. i św. Jana Nepomucena z 1736r. Na południowej elewacji kościoła znajduje się rzeźba, przedstawiająca Jezusa w Ogrójcu.
Od roku 1967 opiekę duszpasterską sprawują Salezjanie , którym 28 stycznia 1977r. przekazano zarządzanie parafią na stałe.
Tolkmicko z lotu ptaka
Miasto i gmina Tolkmicko objęta jest w dużej części Parkiem Krajobrazowym „Wysoczyzna Elbląska” z bogatą rzeźbą powierzchni i bujnym zalesieniem. Łączą się tu w jedno krajobrazy górski, lesisty i morski, roztaczając niezwykle piękne widoki. Znajdują się tu trzy rezerwaty leśne: Kadyński Las, Buki Wysoczyzny Elbląskiej i Pióropusznikowy Jar. Doskonale nadaje się do uprawiania żeglarstwa i sportów wodnych. W Kadynach znajduje się największy w Polsce dąb im. Jana Bażyńskiego (obwód ponad 10 m), a największy głaz narzutowy Święty Kamień (obwód 13,80 m) znajduje się w wodach Zalewu Wiślanego. Rzadkimi okazami występujących tu zwierząt są: jeleń wschodni (sika), losie, wydry.
Na terenie gminy znajdują się liczne zabytki np. w Tolkmicku kościół parafialny p.w. św. Jakuba z. XIV w., baszta gotycka, domy mieszczańskie z. XVII-XVIII w., kaplica barokowa z XVIII w., we wsi Łęcze zespól domów podcieniowych z końca XVIII i początku XIX w., kościół barokowy z 1746 r.; we wsi Nadbrzeże -Połoniny dawny dom zdrojowy z 1842 r.; we wsi Pogrodzie kościół pseudogotycki z 1885 r.
Kadyny są bodaj najciekawszą miejscowością na Wysoczyźnie Elbląskiej. Jej właścicielem był m.in. Cesarz Niemiec Wilhelm II, który przebudował cala wieś zatrudniając do tego najlepszych architektów.
Zobaczyć tu można zespół budowli dworskich z barokowym pałacem, dawnym spichlerzem i oranżerią, słynną do dziś wytwórnią majoliki, malowniczo położony klasztor franciszkański z XVIII wieku oraz pieczołowicie odrestaurowany budynek dawnej szkoły zaprojektowany przez słynnego architekta Konrada Steinbrechta.
Obecnie w budynku tym mieści się stylowa restauracja oraz hotel o nazwie „Gościniec pod Srebrnym Dzwonem”, oferujący wyjątkowe połączenie historii i dyskretnego luksusu.